De liefde voor het geschreven woord

Kalligrafie is de grote passie van de Japanse Nagiko (Vivian Wu), dochter van een schrijver. Dat komt door twee jeugdherinneringen. Toen ze nog een klein meisje was, voerde Nagiko’s vader op haar verjaardag een ritueel uit: hij schreef zeer sensueel een gedicht en een verjaardagswens op haar gezicht, in Japanse karakters. En ‘s avonds als Nagiko naar bed ging, las een tante haar voor uit The Pillow Book, een volmaakte tekst uit de tiende eeuw, waarin Sei Shonagon haar leven beschrijft als courtisane aan het keizerlijk hof.

Net als in Prospero’s Books, een vorige film van Peter Greenaway, gaat het hier om de liefde voor het geschreven woord. Nagiko’s minnaars moeten allemaal aan één voorwaarde voldoen: ze moeten een mooi handschrift hebben en overal op haar lichaam teksten schrijven, anders kunnen ze hun biezen pakken. Zo zien we een boekhouder haar rug met rekensommen vullen.

Als Nagiko de vertaler Jerome (Ewan McGregor, bekend van Trainspotting en Emma) ontmoet, raadt hij haar aan zelf het penseel ter hand te nemen. Dat doet ze, en daarbij verzint ze teksten in de stijl van het oude The Pillow Book. Als Jerome zijn lijf laat zien aan zijn andere minnaar, een uitgever, raakt die nieuwsgierig naar alle teksten en gedichten die Nagiko op mannenvlees gezet heeft.

The Pillow Book is, evenals Greenaways vorige films (onder andere Drowning By Numbers , The Cook, The Thief, His Wife and Her Lover) een lust voor oog en oor. Geenaway is altijd al iemand geweest die zich van de nieuwste filmtechnieken bedient, zonder daarbij de inhoud te vergeten. Verschillende beelden uit het heden en verleden staan naast en door elkaar in een kader. Soms laat Greenaway daar ook nog eens prachtige letters (kalligrafie) overheen lopen. Toch gaat het niet om hoofdpijn bezorgende, maar juist esthetische beelden. Antoinette Polak in NRC Handelsblad: "Ook voor niet ingewijden in Greenaway's methode is deze film betrekkelijk gemakkelijk te volgen."

De schitterend vormgegeven homepage bij deze produktie, www.pillowbook.com is een bezoekje bijna net zo waard als de film zelf.

The Pillow Book, Groot Brittanië/Nederland/Frankrijk, 1996, kleur en zwart/wit, 126 minuten.
Scenario en regie: Peter Greenaway
Camera: Sacha Vierny
Montage: Chris Wyatt en Peter Greenaway
Met: Vivian Wu, Ewan McGregor, Ken Ogata, Yoshi Oida