DONDERDAG 23 JANUARI 1997, 20.30 uur
ULYSSES' GAZE - THEO ANGELOPOULOS

In Ulysses' Gaze, de tiende speelfilm van de Griekse regisseur Theo Angelopoulos, speelt Harvey Keitel A, een Griekse filmer die al 35 jaar in Amerika woont. Ter gelegenheid van een bijzondere vertoning van zijn laatste film keert hij terug in zijn geboorteland. Maar de eigenlijke reden voor zijn terugkeer is een zoektocht naar drie verloren gewaande filmblikken van de gebroeders Manakias, de filmpioniers die aan het begin van deze eeuw de film in Griekenland introduceerden. Zij filmden het dagelijkse leven op de Balkan, dwars over alle ethnische, religieuze en nationalistische grenzen heen, en werden daarvoor vervolgd door de autoriteiten die subversieve in plaats van esthetische beweegredenen vermoedden achter hun filmwerk.

A reist van zijn geboortedorp Ptolemaiis naar Korita in Albanië, vandaar naar Skopje in de republiek Macedonië (die van de Grieken niet zo mag heten) en verder naar Boekarest, Constanza en Belgrado. Zijn zoektocht naar de nog onontwikkelde filmrollen leidt hem uiteindelijk naar het hart van de oorlog in Sarajewo.

Sarajewo, de plaats waar in 1914 de Eerste Wereldoorlog begon met de aanslag op Franz Ferdinand en die aan het eind van de eeuw het symbool is van de verscheurde Balkan. De odyssee van A krijgt er minstens drie ladingen: die van een oudere filmmaker op zoek naar de onbevangen blik van een 'primitieve' documentarist; die van een historisch vorser van de continuïteit in de Balkanconflicten tussen het begin van deze eeuw, via Eerste en Tweede Wereldoorlog en Koude Oorlog naar het door scherpe etnische tegenstellingen bepaalde heden; en die van een tragische Odysseus, die in elk land dezelfde vrouw (Maïa Morgenstern) in een verschillende gedaante aantreft en die ontroostbaar alleen achterblijft.

Theo Angelopoulos weet dit alles te vangen in filmbeelden van een bijna onwerkelijke schoonheid, verteld in een traag maar onverzettelijk tempo zoals alleen hij dat kan. En dan is er de muziek, van de Griekse componiste Eleni Karaindrou, en gespeeld door de virtuoze Kim Kashkashian.